Chi tiết tin - Sở Ngoại vụ

*Những tên gọi thông dụng của biển Đông
Biển Đông là một biển bìa lục địa, ở phía Tây Thái Bình Dương, là vùng biển nửa kín trải rộng từ Singapore tới eo biển Đài Loan, bao phủ một diện tích khoảng 3,5 triệu km2. Đây là biển lớn thứ 4 thế giới, sau biển Philippines, biển San Hô và biển Ả Rập, có vị trí quan trọng về địa - chính trị, địa - kinh tế và địa - chiến lược…. của khu vực và quốc tế. Vì thế, biển Đông và các quần đảo của nó là đối tượng tranh chấp và xung đột giữa nhiều quốc gia trong vùng, nhất là trong bối cảnh hiện nay.

Vùng biển này được gọi bằng nhiều tên khác nhau, tùy thuộc vào thói quen truyền thống hay xuất phát từ nhiều mục đích, động cơ khác nhau.

Người Trung Quốc gọi là Nam Trung Quốc Hải và Trung Quốc Nam Hải, thường gọi tắt là Nam Hải.

Người Philippines gọi là Biển Luzon, gọi theo tên hòn đảo Luzon của Philippines. Thời gian gần đây thì gọi là biển Tây Philippines.

Người Việt Nam gọi là Biển Đông. Đây là tên riêng do Việt Nam dùng để gọi vùng biển này và tên gọi này đã đi vào tiềm thức, tâm khảm của người dân Việt Nam từ bao đời nay: “Thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn. Thuận bè thuận bạn, tát cạn biển Đông” (Ca dao Việt Nam), “Độc ác thay, trúc Nam Sơn không ghi hết tội; Dơ bẩn thay nước Đông Hải không rửa sạch mùi” (Bình Ngô Đại Cáo - Nguyễn Trãi).

Vào đầu những năm 80 của thế kỷ XX, tên Biển Đông đã được Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam sử dụng chính thức trong Công hàm gửi đến Tổ chức Khí tượng Thế giới xin đăng ký thông báo tình hình khí tượng của vùng biển này, viết bằng tiếng Anh là Biển Đông Sea.

Người phương Tây gọi biển này là South China Sea (tiếng Anh), Mer de Chine meridionale (tiếng Pháp), Mar da China Meridional (tiếng Bồ Đào Nha). Những tên gọi này thường được ghi trên các hải đồ của những nhà hang hải phương Tây có liên quan đến khu vực này, trong các tài liệu khoa học, pháp lý, chính trị…của các cá nhân, tổ chức quốc tế.

* Những lưu ý khi sử dụng tên gọi khác nhau để chỉ Biển Đông:

Tên biển Đông là tên riêng nên trong các tài liệu, hồ sơ, văn bản chính thức của Việt Nam đều viết hoa cả hai từ Biển Đông và trong các tài liệu bằng tiếng nước ngoài thì thường viết là Bien Dong Sea (tiếng Anh) hay Mer de Bien Dong (tiếng Pháp). Tuy nhiên, thỉnh thoảng vẫn thấy trong một số văn bản, ấn phẩm bằng tiếng nước ngoài đã dịch tên Biển Đông là East Sea (tiếng Anh) hay Mer de l’Est (tiếng Pháp). Cách dịch này không phù hợp với văn bản chính thức của Nhà nước khi đăng ký với tổ chức quốc tế và có thể gây nhầm lẫn với vùng biển nằm ở phía Đông bán đảo Triều Tiên cũng được gọi là East Sea. Cũng cần nhấn mạnh rằng, về mặt pháp lý, tên gọi không phải là yếu tố giá trị để khẳng định chủ quyền của một quốc gia đã đặt tên cho một khu vực địa lý nào đó. Chẳng hạn: gọi là Ấn Độ Dương không có nghĩa Đại Dương này thuộc về Ấn Độ; vịnh Thái Lan không có nghĩa vịnh này là hoàn toàn thuộc về Thái Lan.

Cho nên, dù Việt Nam gọi là Biển Đông thì người Việt Nam không bao giờ cho rằng toàn bộ vùng biển này là của Việt Nam. Tương tự, người Philippines mới đây gọi vùng biển này là Biển Tây Philippines, cũng không có nghĩa là họ muốn đòi toàn bộ vùng biển này thuộc về Philippines. Sở dĩ Philippines gọi như vậy có lẽ để đối phó với yêu sách của Trung Quốc muốn chiếm trọn Biển Đông, khi nước này đặt hơn 80% diện tích Biển Đông mà Trung Quốc gọi là (Nam Hải) trong “Đường lưỡi bò” (hay “Đường chữ U”), với lập luận rằng: Trung Quốc có “danh nghĩa lịch sử”, “chủ quyền lịch sử” và người Trung Quốc đã từng “phát hiện, sản xuất, sinh sống, đặt tên…”, vì vậy mà “quốc tế đã công nhận và gọi vùng biển này là South China Sea (biển Nam Trung Hoa)”…Có lẽ cũng vì thế mà có không ít học giả quốc tế cho rằng để tránh hiểu lầm và bị lợi dụng, nên chăng quốc tế thống nhất gọi vùng biển này là South East Asia Sea (Biển Đông Nam Á).

Cho nên, đối với người Việt Nam, khi gọi tên vùng biển này thì nên thống nhất sử dụng là biển Đông (viết hoa cả hai từ); trong các văn bản tiếng Anh thì viết là Bien Dong Sea, trong các văn bản tiếng Pháp là Mer de Bien Dong, mà không dịch là East Sea (tiếng Anh) hay Mer de l’Est (tiếng Pháp). Nếu cần cho them tên quốc tế là South China Sea trong các tài liệu nghiên cứu khoa học.

Thanh Nhàn